Door Helle Palmø, M.Sc., ph.d., Hoofdgeneticus bij DanBred
Focus: Een onderzoek door het Danish Pig Research Centre (DPRC) toont aan dat DanBred Hybrid-zeugen door heterosis tot 1,5 biggen extra per toom hebben.
De grote meerderheid van de productiezeugen in Denemarken zijn eerste kruisingen (F1) of zigzag-kruisingen tussen DanBred Landras en DanBred Yorkshire, en het doel van deze kruisingen is het produceren van zeugen die de hoogst mogelijke heterosis geven. Dit zal uiteindelijk een significant effect hebben op productie-efficiëntie en dus direct voordeel opleveren voor DanBred-klanten.
Het drieweg kruisingssysteem van DanBred is ontwikkeld om het mogelijk te maken om 100 % heterosis te behalen bij zowel fokzeugen als vleesvarkens. Het is over het algemeen moeilijk om het exacte effect van heterosis in te schatten op eigenschappen in het fokdoel, omdat het effect in hoge mate kan variëren tussen verschillende kruisingen en afhankelijk is van de betreffende eigenschap. Om het effect diepgaander te onderzoeken, heeft DPRC het effect van heterosis onderzocht op één specifieke eigenschap, worpgrootte, in Deense productiezeugen met DanBred-genetica.
Tot 1,5 biggen extra per worp
Het onderzoek is gebaseerd op gegevens van 99.322 worpen van gelten in 173 kernmanagement koppels, en de resultaten tonen aan dat heterosis resulteert in 0,8 en 1,5 extra biggen in respectievelijk zigzag- en F1-gelten, vergeleken met raszuivere gelten (figuur 1). Dus ongeacht de gekozen kruisingsstrategie, heeft de heterosis van DanBred productiezeugen een duidelijk positief effect op de productie.
– Dit superieure effect van heterosis op worpgrootte benadrukt het belang van optimalisatie van de kruisingsstrategie in uw zeugenbedrijf. Zoals door dit onderzoek wordt bewezen, profiteert u van maximale heterosis als de zeugen 50 % DanBred Landras en 50 % DanBred Yorkshire zijn – zoals in DanBred Hybrid (F1). U profiteert echter nog steeds van heterosis als u uw zigzag-fokken optimaliseert, aldus Bjarke Grove Poulsen, M.Sc. en promovendus bij DPRC.
Optimaal management van zigzag-zeugen verbetert heterosis
In een zigzag-kruisingsstrategie is het belangrijk om bij te houden welke zeug met respectievelijk DanBred Landras of DanBred Yorkshire wordt gekruist, zoals weergegeven in figuur 3.
Als fouten worden gemaakt bij het wisselen tussen de spermadoses van de twee verschillende rassen, zal dat de productiviteitsresultaten negatief beïnvloeden. Een zigzag-zeug, die juist is gekruist, produceert 0,4 meer biggen in de eerste pariteit dan een zigzag-zeug die het resultaat is van een fout in het zigzag-kruisen, bijv. L(L-) of Y(Y-). Verder is het aannemelijk dat juist gefokte zeugen door zullen gaan met het produceren van meer biggen in al hun toekomstige worpen.
– Als u per ongeluk een zigzag-zeug kruist met het verkeerde ras, krijgt u een bijna raszuivere zeug. Dit vermindert het positieve effect van heterosis. Als u er toch voor kiest om de zeug te houden, kan deze echter makkelijk worden gebruikt voor het produceren van de volgende generatie gelten, omdat ze zullen lijken op een DanBred Hybrid (F1) wat betreft genetische samenstelling en bijdrage van de twee rassen, legt Bjarke Grove Poulsen uit.
Figuur 1: Onderzoeksresultaten
Heterosis in zigzag- en F1-gelten resulteert in respectievelijk 0,8 en 1,5 extra biggen in vergelijking met raszuivere gelten.
Figuur 2: F1 kruisingsstrategie
Figuur 3: Zigzag-kruisingsstrategie
